LINGÜISTICA

Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados

sábado, 6 de junio de 2020

PACHA UÑACHAYIRINAKA/LUMASANAKA (Bioindicadores naturales)

PACHA UÑACHAYIRINAKA/ PACHA CHIQT’IRINAKA/ LUMASANAKA

(Bio-indicadores naturales)

(Jose Luis Lima M. 2020)

QURA PACHA UÑACHAYIRINAKA (FITOINDICADORES)

Se dice fito indicadores  a las plantas o la flora  en su mayoría nativas o silvestres que observan e interpretan los  agricultores aymaras  que a través de su floración, coloración, frutos, raíces y tiempo de crecimiento entre otros presagian la temporalidad para la siembra indicando la siembra temprana, mediana o tardía.

Pacha uñachayirinanakaxa jan ukax lumasanakax kunaymanir jaljatawa. Quqanakas quranakas fitoindicadores ukham uñt’atawa. Akanakxa pampanakana jan ukax utan uywataspawa. Uka panqarawinakw  yapu yapuchirinakax walpun uñch’ukipxi. Kunjams panqari, kuna saminis pauquri, kunjams achupaxa, kuna pachas panqari, kunjams saphipaxa, kunjamas laphipaxa ukat juk’ampinakw yapu yapuchañatak chiqt’apxi. Uka uñajasakiw yapuchirinakax nayra satñatakis, taypi satañatakis jan ukax qhipa, satañatakis  amuyyt’apxi.

 

Responda aquí tu experiencia sobre los fito-indicadores:

JISKT’ANAKA:

¿Kuna quranakampis jumax pacha uñachayirjam uñt’ta?

1.  Supu t’ula. (Panqarapaw yati)  J. Luis Lima.

 


No hay comentarios:

Publicar un comentario