LINGÜISTICA

Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados Gif Animados

viernes, 4 de mayo de 2018

EL AJAYU (Las espiritualidades andinas)


AJAYU

Por: Jose Luis Lima Mamani (2017)
“aymar saräwinakasxat maynit maynikam yatiykipt’asipxañanakasataki”

  otras informaciones    http://www.ajayufest.com/p/que-es-ajayu.html



CH’UMST’A (RESUMEN)
El ajayu es el espíritu anímico que conforma parte del ser  humano. Este componente espiritual esta reestructurado en tres componentes de acuerdo al ímpetu y coraje generado por una persona. Estos pueden ser el gran espíritu, el espíritu menor y el coraje. El segundo componente del espíritu humano andino es el que va involucrado con la “katja”  que por un acontecimiento de un susto puede quedarse en el lugar y separarse del cuerpo físico incluso perderse paulatinamente si es que no es tratado correctamente. Entonces el ajayu es el espíritu, alma o coraje del individuo.


Ajayux jaqin qamasap jakäwipawa. Aka ajayux  kimsar jaljataw jakäwinx uñsti. Nayrïr ajayux jach’a ajayu sas uñt’atawa kunatix aka ajayuw jaqin jakäwipx tukt’ayaspa sañäni; jaqix jiwxi ukax jach’a ajayux jiwxarakiwa.  Payïrikax jisk’a ajayu sas uñt’atarakiwa, kunatix aka ajayuw jaqi janchit  thuqhuqaspa ukampirus janiw jaqix  jiwkaspati  kunatix jach’a ajayuw jakäwx tukt’ayi. Ukhamax jisk’a ajayuw “ajayu” sutimpix uñt’ata kunapachatix mä jaqix mulljasi ukax jisk’a ajayuw thuqhuqi ukatw  maynix wali laq’a ch’ama usuntataki sarnaqaspa kunatix jisk’a ajyuw jan jañchipchik  jikxataskiti. 
Kunapachatix mulljastan jan ukax ñanqhachaqanakäm jaqthapttan ukax jisk’a ajayusax yaqhatuqinw  juk’at juk’at  tukusi ukat jan walja maranaks jakxaraktanti jan ukax jiwañarus purikiraksnawa.  Kimsïr  ajayux qamasa sas uñt’atawa kunatix sapa jaqiw mä qamasani ukhamatjamarakiw yaqhipax wal ch’amamp arsusipxi jan ukax sartasipxi ukhamat yahiparux axsarayi.
Ukhamax ajayux jach’an jisk’aniw jakäwisan janchimpkhusk  sarnaqi.  Jaqix jan ajayunix janiw jakäwinixaspati kunatix ajayupuniw  samans ch’ams  jakäws churistu. Ukatw ajayux kastillan arunx (espiritu, alma) sutimp uñt’ata.

ARU QHANAÑCHA

AJAYU: s. /espíritu, alma, energía/, ÷jaqi ajay saraqataç, ïmulljasïw usuç,ïjakäw ajayuç, ïch’ama ajayuç

JAKÄWI: s. /vida/, çaka uraqin jakäwi÷, ïqamäwi, utjäwiç, ïajayump jakäwiç
JAÑCHI: s. /cuerpo humano, piel/, ÷jaqi janchi, lip’ichiï, çjanchi usuchjat jakäwi÷
QAMASA: s./coraje, carácter, audacia, valor/, ÷jaqi arsu ch’amaï, çjaqi ajayu÷, çjan axsarayasiña÷

THUQHUQAÑA: lr. /saltar de algo/, çajay thuqhuqhañaï, çmä ch’utuchaqat thuqhuqañaï, çawtut chhankhat pirqat  kunayman patachaqat thuqhuqañaï


SAMANA: s. / respiración, aire/, ÷jaqi samsüwiï, ÷jakäwiï, ÷pachamam samana , thayaç


UÑAKIPÄWI

1.      Kunasa  ajayuxa?

q

Qawqha  kasta ajayusa utji?


KKunatsa ajayuxa qullañapacha?.


YATINTÄWI
Qilqanak uñakipas  chiqapar  qilqapxañäni.
UYAAJ=  __  __  __  __  __

MQAAAS=   __   __   __  __  __   __

QHUÑAAQTHU=  __  __  __  __  __  __  __  __  __  __

ÄWJAKI=  __  __  __  __  __  __

ANAMSA=  __  __  __  __  __  __

ICHÑAJ=   __  __  __  __  __  __

No hay comentarios:

Publicar un comentario